ไข้หวัดใหญ่ไม่ใช่เพียงแค่หวัดธรรมดา แต่มันสามารถรุนแรงได้มากกว่าที่หลายคนคิด โดยเฉพาะเมื่ออาการอย่าง “เสมหะ” เริ่มเข้ามาเกี่ยวข้อง เพราะเสมหะไม่ใช่เพียงของเหลวที่ร่างกายขับออกมา แต่ยังเป็นเครื่องสะท้อนภาวะอักเสบและความเสี่ยงที่ซ่อนอยู่ในระบบทางเดินหายใจ
ทำไมไข้หวัดใหญ่ถึงต้องให้ความใส่ใจ
ไข้หวัดใหญ่เกิดจากเชื้อไวรัส Influenza ซึ่งต่างจากไข้หวัดทั่วไปอย่างมีนัยสำคัญ ทั้งในด้านความรุนแรง ระยะฟื้นตัว และภาวะแทรกซ้อน ผู้ป่วยที่ได้รับเชื้อสามารถมีอาการไข้สูงเฉียบพลัน ปวดเมื่อยทั้งตัว ปวดศีรษะ หนาวสั่น และเหนื่อยง่าย ซึ่งมักตามมาด้วยอาการทางระบบทางเดินหายใจ เช่น ไอ แสบคอ และเสมหะ
เสมหะเป็นตัวบอกอะไรได้บ้าง
เสมหะไม่ใช่แค่น้ำเมือกที่น่ารำคาญ แต่มันคือของเหลวที่เกิดจากปฏิกิริยาของร่างกายต่อการอักเสบในทางเดินหายใจ โดยมีส่วนผสมของเซลล์เม็ดเลือดขาว แบคทีเรีย หรือไวรัสที่ร่างกายพยายามขับออก รวมถึงน้ำเมือกจากเยื่อบุโพรงจมูกและลำคอ ถ้าคุณมีไข้หวัดใหญ่แล้วพบว่าเสมหะเริ่มเปลี่ยนสี เช่น เขียว ข้น เหลือง หรือมีกลิ่น อาจเป็นสัญญาณเตือนว่ากำลังมีภาวะติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อน เช่น หลอดลมหรือปอดอักเสบ
สีของเสมหะสื่อถึงอะไรบ้าง
- ใส สะท้อนว่าระบบภูมิคุ้มกันกำลังทำงานปกติหรือเริ่มมีการอักเสบเพียงเล็กน้อย
- เหลืองหรือเขียว มักพบในผู้ที่มีการติดเชื้อแบคทีเรียร่วมด้วย
- ขาวข้น อาจมาจากเสมหะที่หนาแน่น หรือเกิดจากโรคเรื้อรังในระบบหายใจ เช่น หอบหืด
- เลือดปนเสมหะ ต้องระวัง อาจเกิดจากการไอรุนแรงจนเส้นเลือดฝอยแตก หรือมีโรคร้ายแรงอื่นแฝงอยู่
ภาวะแทรกซ้อนที่มากับไข้หวัดใหญ่
หลายคนอาจคิดว่าไข้หวัดใหญ่เป็นโรคที่หายเองได้ แต่ในบางกลุ่มเสี่ยง เช่น เด็กเล็ก ผู้สูงอายุ หรือผู้มีโรคประจำตัว ภาวะแทรกซ้อนอาจรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิต โดยเฉพาะหากมีอาการเสมหะข้นเหนียวหรือหายใจลำบากร่วมด้วย บางรายอาจเกิดภาวะปอดบวม หลอดลมอักเสบ หรืออาการหอบเฉียบพลัน และถ้าปล่อยไว้โดยไม่รักษา อาการจะทรุดลงอย่างรวดเร็ว
การดูแลตัวเองเมื่อมีไข้หวัดใหญ่และเสมหะ
- พักผ่อนให้เพียงพอ เพราะร่างกายต้องใช้พลังงานในการต่อสู้กับไวรัส
- ดื่มน้ำมากๆ เพื่อช่วยให้เสมหะละลายง่าย ขับออกได้ดีขึ้น
- หลีกเลี่ยงอาหารมันและของเย็นจัด เพราะอาจทำให้เสมหะเหนียวและไอมากขึ้น
- ใช้ยาขับเสมหะหรือยาละลายเสมหะตามคำแนะนำของแพทย์ เพื่อช่วยลดอาการอุดตันทางเดินหายใจ
- สังเกตอาการตนเองอย่างใกล้ชิด ถ้ามีไข้เกิน 3 วัน หายใจลำบาก หรือไอมีเสมหะเขียวเหลือง ควรพบแพทย์ทันที
วิธีป้องกันตัวเองจากไข้หวัดใหญ่และภาวะเสมหะเรื้อรัง
- ฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่เป็นประจำทุกปี โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง
- สวมหน้ากากในที่ชุมชน เพื่อลดโอกาสรับเชื้อผ่านละอองฝอย
- ล้างมือบ่อยๆ เพื่อป้องกันการแพร่เชื้อจากสิ่งของและพื้นผิว
- ไม่อยู่ใกล้ผู้ที่มีอาการไอหรือจาม และหลีกเลี่ยงสถานที่อากาศปิด
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ เพื่อเพิ่มภูมิคุ้มกันร่างกาย
สรุป
ไข้หวัดใหญ่ไม่ควรมองข้าม โดยเฉพาะเมื่อมีเสมหะเข้ามาเกี่ยวข้อง เพราะเสมหะสามารถบ่งชี้ภาวะอักเสบ หรือการติดเชื้อที่ซับซ้อนได้ การสังเกตลักษณะของเสมหะจึงเป็นสิ่งสำคัญในการประเมินสุขภาพ และควรเข้ารับการรักษาเมื่ออาการรุนแรง หากต้องการดูแลสุขภาพให้พร้อมรับมือกับโรคเหล่านี้ การใช้ชีวิตอย่างมีวินัย รับวัคซีน และใส่ใจอาการเล็กๆ น้อยๆ ที่ร่างกายส่งสัญญาณคือกุญแจสำคัญที่จะป้องกันไม่ให้ไข้หวัดใหญ่กลายเป็นปัญหาใหญ่ในชีวิตประจำวันครับ
